Odszkodowanie za niesprawne urządzenie w Wielkiej Brytanii

Anita Olesinska

Podstawa prawna i praktyka dochodzenia roszczeń

Zakup urządzenia, które okazuje się wadliwe lub nie spełnia deklarowanych funkcji, jest jednym z najczęstszych źródeł sporów konsumenckich w Wielkiej Brytanii. System ochrony nabywców został w tym zakresie ujednolicony przez Consumer Rights Act 2015 (dalej: CRA 2015), który określa obowiązki sprzedawcy, uprawnienia konsumenta oraz mechanizmy dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.



1. Wymogi dotyczące jakości towaru

Zgodnie z section 9 CRA 2015, wszystkie towary dostarczane konsumentowi muszą być:
- of satisfactory quality – tzn. spełniać standardy, jakich można rozsądnie oczekiwać od danego rodzaju produktu, z uwzględnieniem ceny, opisu i innych okoliczności;
- fit for purpose – zgodne z celem, o którym konsument poinformował sprzedawcę (section 10 CRA 2015);
- as described – odpowiadać opisowi lub próbce przedstawionej przez sprzedawcę (section 11 CRA 2015).

Jeśli produkt nie spełnia któregokolwiek z tych warunków, dochodzi do naruszenia umowy sprzedaży (breach of contract), co otwiera drogę do dochodzenia roszczeń z tytułu naprawy, wymiany, zwrotu lub odszkodowania.

2. Prawa konsumenta w przypadku wadliwego towaru

Podstawowe uprawnienie nabywcy stanowi prawo do odrzucenia towaru (short-term right to reject), określone w section 20 CRA 2015. Konsument może odstąpić od umowy w terminie 30 dni od dostarczenia towaru, jeżeli ten jest wadliwy. 
Po upływie tego okresu, w ciągu pierwszych sześciu miesięcy, obowiązuje domniemanie, że wada istniała w chwili sprzedaży (section 19(14) CRA 2015). W takiej sytuacji ciężar dowodu spoczywa na sprzedawcy. Po tym terminie konsument wciąż może dochodzić roszczeń, jednak musi sam wykazać, że wada nie powstała wskutek niewłaściwego używania.

 Jeśli naprawa lub wymiana nie jest możliwa bądź nie została przeprowadzona w rozsądnym terminie, nabywca ma prawo do obniżenia ceny lub pełnego zwrotu środków (final right to reject – section 24 CRA 2015).

3. Odszkodowanie (damages) za szkody wynikłe z wadliwego produktu

Oprócz świadczeń restytucyjnych (naprawa, wymiana, zwrot), konsument może żądać odszkodowania za szkody spowodowane wadą urządzenia. Roszczenie to ma charakter kontraktowy i opiera się na zasadach ogólnego prawa zobowiązań – breach of contract damages. 
Zgodnie z orzecznictwem (m.in. Hadley v Baxendale [1854] EWHC J70), odszkodowanie obejmuje szkody:

1. wynikające bezpośrednio i naturalnie z naruszenia umowy,

2. lub takie, które strony mogły racjonalnie przewidzieć w momencie zawierania umowy. 

W praktyce mogą to być m.in. koszty naprawy, zakupu nowego urządzenia, utracony dochód wynikający z braku sprzętu (np. laptopa do pracy), czy też szkody wtórne – np. zniszczenie innych przedmiotów przez wadliwy sprzęt. 
Wysokość odszkodowania musi być jednak proporcjonalna i udokumentowana, zgodnie z zasadą minimalizacji szkody (duty to mitigate loss).

4. Procedura dochodzenia roszczeń

Pierwszym krokiem jest zawsze reklamacja u sprzedawcy, najlepiej w formie pisemnej z opisem wady, datą zakupu i żądaniem (naprawy, wymiany, zwrotu lub odszkodowania). 
Jeżeli przedsiębiorca odmawia uznania roszczenia, konsument może skorzystać z Alternative Dispute Resolution (ADR) – sekcja 68 CRA 2015 – lub skierować sprawę do sądu cywilnego (County Court). 
Dla sporów o wartości do £10,000 właściwy jest Small Claims Track (część procedury Civil Procedure Rules), gdzie postępowanie jest uproszczone i możliwe bez udziału prawnika.

5. Wnioski praktyczne

System prawny Zjednoczonego Królestwa zapewnia konsumentom szeroki zakres ochrony w przypadku nabycia wadliwego urządzenia. Kluczowe znaczenie ma jednak terminowość reakcji i właściwe udokumentowanie szkody. Sprzedawcy powinni pamiętać, że próby ograniczania ustawowych praw konsumentów – np. poprzez klauzule wyłączające odpowiedzialność – są nieważne z mocy prawa (section 31 CRA 2015). 

Dla profesjonalnych pełnomocników oznacza to, że analiza przypadków wadliwych urządzeń powinna uwzględniać nie tylko kwestie jakości i zgodności towaru z opisem, ale także ewentualne roszczenia odszkodowawcze w oparciu o zasady kontraktowe i precedensowe.

O Nas

Osbornes Law to Polscy Prawnicy w Anglii. Nasze biuro dysponuje zespołem wykwalifikowanych prawników posługujących się językiem polskim. Kontaktując się z nami, będą Państwo rozmawiać z osobą mówiącą w języku polskim, a jeśli zdecydują się Państwo na współpracę z Osbornes, nasi prawnicy będą Państwu towarzyszyć na każdym etapie sprawy. Nasza kancelaria mieści się w Londynie, posiadamy biura w Camden i Hampstead, a w naszym zespole pracuje ponad 190 osób. Od ponad 50 lat świadczymy pomoc prawną i z przyjemnością zaoferujemy Państwu nasze wsparcie.
Zapraszamy do kontaktu poprzez:
Kontakt telefoniczny pod numerem 020 3504 2486.